Τι είναι οι ενοχές;
Οι ενοχές είναι μια αρνητική συνειδητή κατάσταση στην οποία νιώθουμε απογοήτευση για κάτι που κάναμε ή δεν κάναμε. Μπορεί να νιώθουμε ότι έχουμε κάνει λάθος επιλογές στη ζωή μας ή να πιστεύουμε ότι οι επιλογές που δεν κάναμε μας έχουν οδηγήσει τώρα σε μια λιγότερο ικανοποιητική ζωή.
Πολλοί άνθρωποι νιώθουν τύψεις και ενοχές για πράγματα που συνέβησαν στο παρελθόν. Μπορεί κάνουν διάφορες σκέψεις, όπως, «Μακάρι να μιλούσα πιο ευγενικά» ή «Δεν έπρεπε να είχα πάει ποτέ σε αυτό το πάρτι».
Κάποιοι συνδέουν τις ενοχές με τις ευκαιρίες που έχασαν ή με τα ρίσκα που δεν πήραν. Το βάρος των ενοχών μπορεί να μην είναι πάντα πολύ μεγάλο, αλλά μας επηρεάζει.
Για οτιδήποτε και αν νιώθετε ενοχές προφανώς νιώθετε λύπη και απογοήτευση. Πολλοί άνθρωποι επαναλαμβάνουν συνεχώς το ίδιο γεγονός ή επιλογή στο μυαλό τους ξανά και ξανά. Ψάχνουν να βρουν εκείνη τη στιγμή που θα μπορούσαν να έχουν κάνει κάτι διαφορετικά.
Γιατί νιώθουμε τύψεις και ενοχές;
Η κύρια αιτία των ενοχών είναι οι χαμένες ευκαιρίες. Είτε αφορούν χαμένες ευκαιρίες για εργασία, μια χαμένη ευκαιρία για προαγωγή, μια χαμένη ευκαιρία για να μιλήσουμε σε ένα μέλος της οικογένειας για την ενοχλητική συμπεριφορά του.
Αν όμως το σκεφτεί κανείς, με λίγο χρόνο και ενέργεια, μπορούμε να διορθώσουμε κάθε λάθος. Αν και τα πράγματα μπορεί να φαίνεται ότι έχουν χαθεί, πάντα υπάρχει η δυνατότητα να τα ανατρέψουμε. Ωστόσο, δεν μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να κάνουμε όσα είχαμε σκεφτεί.
Γιατί κάποιες ενοχές πονάνε περισσότερο από άλλες;
Είτε έχουμε κάνει είτε δεν έχουμε κάνει κάτι, είναι ξεκάθαρο ότι κάποιες ενοχές πληγώνουν περισσότερο από άλλες. Παραμένουν μέσα μας και μας δηλητηριάζουν. Μπορεί να νιώθουμε ενοχές για πράγματα που κάναμε λάθος και για πράγματα που θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει αλλιώς.
Οι ενοχές πονάνε περισσότερο ανάλογα με το ποιους ή τι περιλαμβάνουν. Αν για παράδειγμα, χάσατε το πάρτι ενός συναδέλφου σας για ένα ραντεβού, αυτό δεν είναι το χειρότερο πράγμα στον κόσμο. Ωστόσο, αν χάσετε το γάμο του καλύτερού σας φίλου, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οι ενοχές που νιώθετε μπορεί να σας αναστατώσουν γιατί όσο πιο κοντά σας είναι κάποιοι άνθρωποι τόσο μεγαλύτερη πληγή προκαλούν οι ενοχές.
Η θεωρία της ασυμφωνίας του εαυτού
Οι ενοχές και ο πόνος που αυτές προκαλούν, έχουν τις ρίζες του στην θεωρία της ασυμφωνίας του εαυτού. Αυτή η θεωρία εξηγεί γιατί νιώθουμε ενοχές.
Νιώθουμε ενοχές επειδή συγκρίνουμε τον τωρινό εαυτό μας και τις πράξεις μας με τον ιδανικό εαυτό μας και τις πράξεις του. Όταν ο πραγματικός εαυτός μας δεν είναι σε συμφωνία με τον ιδανικό εαυτό μας, αυτό μας προκαλεί ενοχές και απογοήτευση. Ωστόσο, στην πραγματικότητα έχουμε τρεις εαυτούς , οι οποίοι όταν δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, προκαλούν ενοχές.
Οι τρεις εαυτοί μας περιλαμβάνουν:
Τον πραγματικό μας εαυτό: αυτό που είμαστε ή που σκεφτόμαστε πως είμαστε. Είναι όσα έχουμε βαθιά στην καρδιά μας, οι δυνάμεις και οι αδυναμίες μας και ο τρόπος με τον οποίο ζούμε την καθημερινότητα.
Τον εαυτό που πρέπει να έχουμε: αυτός περιλαμβάνει όλα όσα πρέπει να είμαστε. Ίσως οι γονείς, ο σύζυγος ή οι φίλοι να μας πιέζουν να έχουμε περισσότερες φιλοδοξίες, λιγότερο άγχος ή κάτι που δεν έχουμε. Κρατάμε μέσα μας αυτές τις σκέψεις και τα συναισθήματα και πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε αυτά τα χαρακτηριστικά.
Τον ιδανικό εαυτό μας: είναι ο «τέλειος» εαυτός μας. Για κάποιους ανθρώπους αυτό σημαίνει μια καλύτερη δουλειά. Για άλλους, περισσότερη υπομονή. Μπορεί να είναι οτιδήποτε, αλλά βασικά, είναι ο εαυτός που θα θέλαμε να έχουμε στη ζωή των ονείρων μας.
Είναι εύκολο να δούμε ότι δεν είμαστε ο ιδανικός εαυτός μας, ακόμη και αν δουλεύουμε για να γίνουμε αυτοί οι άνθρωποι. Ωστόσο, αυτό που έχει πραγματικά ενδιαφέρον είναι ότι οι ενοχές είναι πιο ισχυρές, όταν ο πραγματικός και ο ιδανικός εαυτός μας διαφέρουν. Όταν ο πραγματικός μας εαυτός κάνει κάτι που ο ιδανικός μας εαυτός δεν θα έκανε, κατά 72% θα νιώσουμε ενοχές.
Πώς μπορούμε να αφήσουμε πίσω μας τις τύψεις και τις ενοχές;
Οι ενοχές μοιάζουν σαν κακό συγκάτοικο που δεν θέλετε αλλά δεν μπορείτε να τον διώξετε, γιατί ακόμη δεν έχει λήξει το συμβόλαιο.
Αν νιώθετε ότι δεν ξέρετε τι να κάνετε με τη ζωή σας και δεν μπορείτε να βγείτε από αυτό τον φαύλο κύκλο, να γνωρίζετε ότι ο καθένας μας έχει βρεθεί σε αυτή τη θέση. Δεν χρειάζεται να νιώθετε ντροπή για αυτό.
Μπορεί να κάνατε ένα λάθος, όμως έτσι είναι η ζωή. Δεν χρειάζεται να μένετε κολλημένοι σε αυτό. Είναι η στιγμή να αφήσετε πίσω σας τις ενοχές και να προχωρήσετε.
Φυσικά, αυτό δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Δεν υπάρχει ένα μαγικό ραβδί για να εξαφανίσετε τις ενοχές. Υπάρχουν όμως τρόποι για να προχωρήσετε.
Οι ενοχές προκαλούν πόνο, απελπισία και έχουν τεράστιο κόστος στην σωματική και στην ψυχική μας υγεία. Οι ενοχές συμπορεύονται μαζί με το άγχος, και το άγχος με τη σειρά του προκαλεί πολλά προβλήματα υγείας, όπως:
- κατάθλιψη, ανησυχία και άλλες διαταραχές προσωπικότητας
- Αύξηση στα επίπεδα της κορτιζόλης
- Αύξηση του σωματικού βάρους
- Νοσήματα του καρδιαγγειακού, υπέρταση κ.α.
Μην σκέφτεστε συνεχώς τα ίδια πράγματα
Μην μένετε κολλημένοι στις ενοχές. Φυσικά, αυτό είναι εύκολο να το λέμε αλλά δύσκολο να το κάνουμε. Αν θέλετε να σταματήσετε να μένετε κολλημένοι στις ενοχές, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε. Πρώτα από όλα, αναγνωρίστε το χρόνο που σπαταλάτε στις τύψεις. Είναι μια μέρα, ένας μήνας , ένας χρόνος ή περισσότερο; Ο πόνος έχει υποχωρήσει ή επιδεινωθεί; Αυτό που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας είναι ότι ο χρόνος κυλά ακόμη και αν εσείς μένετε κολλημένοι στις τύψεις σας.
Δεν έχει σημασία πόσο χρόνο έχετε αφιερώσει στις ενοχές σας, ακόμη συνεχίζετε να σπαταλάτε το χρόνο σας. Τίποτα δεν θα γίνει αν νιώθετε αναστάτωση για κάτι που κάνατε ή κάτι που δεν κάνατε.
Μπορεί να παραμένετε σε αυτή την κατάσταση αν το θέλετε, αλλά η θλίψη και η απογοήτευση δεν θα αλλάξει τίποτα. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα γίνονται χειρότερα.
Η απελευθέρωση αυτών των συναισθημάτων μπορεί να είναι επώδυνη, ειδικά αν έχετε αφιερώσει τόσο χρόνο για να τα ελέγξετε. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε όλα σας τα συναισθήματα ώστε να μπορέσετε να δώσετε προσοχή στην πιο σημαντική σχέση της ζωής σας, αυτή που έχετε με τον εαυτό σας.
Συγχωρήστε τον εαυτό σας
Νιώθετε αναστάτωση και αυτό είναι κατανοητό. Η ζωή σας μπορεί να ήταν τελείως διαφορετική αν είχατε κάνει διαφορετικές επιλογές. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να σας εγγυηθεί αν η ζωή σας θα ήταν καλύτερη ή χειρότερη από αυτή που έχετε. Πολλές φορές, βλέπουμε το μέλλον και τις ευκαιρίες που χάσαμε. Σκεφτόμαστε ότι η ζωή μας θα ήταν διαφορετική και καλύτερη, αν κάναμε μια άλλη επιλογή. Πρέπει να μάθετε να συγχωρείτε τον εαυτό σας για αυτό που είναι ή δεν είναι. Η ζωή σας σήμερα, όσο μπερδεμένη και να μοιάζει έχει ακόμη αξία.
Όλοι μας κάνουμε λάθη, χωρίς λάθη δεν θα είχαμε ζωή. Δεν θα μπορούσαμε να μάθουμε, να εξελιχθούμε, να ωριμάσουμε, να αλλάξουμε και να δημιουργήσουμε μια νέα ζωή. Δεν υπάρχει κανείς πάνω στη γη που να μην έχει κάνει λάθη.
Συχνά, συγχωρούμε τους άλλους, αλλά δεν συγχωρούμε τον εαυτό μας. Είμαστε οι πιο αυστηροί κριτές και ξεχνάμε ότι είμαστε απλά άνθρωποι, που παλεύουμε να βρούμε το δρόμο μας στη ζωή. Και σε αυτό το δρόμο θα κάνουμε και λάθη.
Δημιουργήστε μια λίστα με τους στόχους σας
Για να μπορέσει κάποιος να προχωρήσει και να αφήσει πίσω του τις ενοχές είναι ανάγκη να θέσει νέους στόχους. Να επικεντρωθεί στο μέλλον. Οι στόχοι μας βοηθούν να κάνουμε αλλαγές σε κάποιες πτυχές της ζωής μας ώστε να επιτύχουμε όσα επιθυμούμε. Δεν πήρατε τη δουλειά που θέλατε; Τότε βάλτε στόχο να βρείτε κάτι που πραγματικά αγαπάτε.
Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε με μικρούς στόχους, δεν είναι ανάγκη να αλλάξετε τη ζωή σας ολοκληρωτικά. Αν για παράδειγμα θέλετε να κάνετε μια μεγάλη αλλαγή, όπως το να αλλάξετε καριέρα, ο στόχος μπορεί να σας δώσει κίνητρο και αποφασιστικότητα να αφήσετε πίσω σας τις ενοχές. Αξίζετε μια ευτυχισμένη ζωή.
Η αλήθεια είναι, πως όλοι μας αντιμετωπίζουμε τις τύψεις και τις ενοχές κάποια στιγμή στη ζωή μας. Κάποιες ενοχές μένουν μέσα μας για χρόνια. Χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να τα καταφέρετε.
Κάθε λεπτό που σπαταλάτε στις τύψεις και στις ενοχές είναι χρόνος στον οποίο θα μπορούσατε να κάνετε αλλαγές για τη ζωή σας. Οι αλλαγές δεν θα συμβούν σε μια νύχτα, αλλά αξίζετε και έχετε τη δύναμη να μάθετε από τα λάθη σας.
ΠΗΓΗ:therapia.gr / flowmagazine.gr
